الف) فشارهای درونی، استرسها و افسردگیها.
ب) ابتلای ثانویه به بیماریهایی ازقبیل : هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید)، اختلالات هیپوتالاموس و …
ج) مصرف بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری، ضدافسردگی و ضداضطراب و کورتون‌ها.
د) اختلال تغذیه‌ای (دریافت بیشتر انرژی و کمی فعالیت)
ه) ژنتیک: 30% علت چاقیها را شامل می‌شود.
از تمامی این عوامل اختلال تغذیه‌ای و یا اگر بهتر گفته شود عادات بد غذایی از همه مهمتر است، بطوریکه اگر شخصی علاوه بر نیاز روزانه‌اش هر روز یک نان سوخاری (که بسیار کالری کمی دارد) اضافه بخورد، بعد از 20 سال پانزده کیلوگرم اضافه‌وزن پیدا خواهد کرد.
ـ درمان‌های چاقی:

به چهار دسته دارویی، استفاده از وسایل و شیوه‌های مخصوص، جراحی و رژیم‌درمانی تقسیم می‌شوند.
الف) درمان دارویی:
ـ داروهای دیورتیک (ادرارآور):

که به سرعت با ازدست رفتن آب بدن شخص دچار کاهش وزن (دقت کنید: کاهش وزن نه لاغرشدن) می‌شوند که از نظر علمی نه تنها صحیح نیست بلکه خطرناک نیز می‌باشد. اکثر مؤسساتی که در تبلیغات خود کاهش وزن سریع را نوید می‌دهند از این روش استفاده می‌کنند.
ـ داروهای هورمونی:

مثل داروهایی که باعث پرکاری غده تیروئید می‌شوند. این داروها نیز با افزایش کاتابولیسم (مصرف انرژی یا سوخت) باعث کاهش وزن و همچنین لاغرشدن می‌شوند که این روش نیز به دلیل اینکه در روند طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند، ازنظر علمی صحیح نبوده خطرناک می‌باشد.
ـ داروهای ملین:

این داروها با دفع مواد غذایی بدن و جلوگیری از جذب مواد باعث کاهش وزن می‌شوند که واضح است در درازمدت باعث سوء تغذیه و کمبود بعضی مواد موردنیاز بدن خواهند شد. ضمن اینکه خود نیز عوارضی از قبیل شکم‌درد و … دارند.این داروها همانگونه که از نامشان پیداست با کاهش دادن اشتهای شخص باعث کم‌خوردن و کاهش دریافت انرژی می‌شوند. عوارض آنها بیشتر سوء‌تغذیه، ریزش مو، ضعف و افسردگی می‌باشد. سرگروه این داروها که در ایران زیاد مصرف میشود فن فلورامین میباشد که از سال 1998 مصرف آن به دلیل ایجاد عوارض روی دریچه های قلب ، در آمریکا ممنوع شده و از فارماکوپه (لیست دارویی) آمریکا حذف شده است .

ـ داروهایی که مانع جذب چربی می‌شوند:

این داروها که امروزه موردمصرف زیادی پیدا کرده و تبلیغات زیادی در مورد آن انجام می‌شود با اتصال به چربی مواد غذایی مانع جذب آنها می‌شود و بدینوسیله کالری کمتری به بدن می‌رسد. به دلیل اینکه در رژیم غذایی افراد ایرانی بر خلاف غربیها مواد نشاسته‌ای بیشتر است، مصرف آنها کاملاً مؤثر نبوده همچنین این داروها برخلاف تبلیغات انجام شده روی چربی بافتهای بدن تأثیری ندارد. لذا فقط تا زمان مصرف مؤثر بوده ضمن اینکه به دلیل عدم جذب ویتامینهای محلول در چربی مثل ویتامین K,A,D,E شخص دچار کمبود این ویتامین‌ها شده و همچنین این داروها قیمت بالایی دارند. در حال حاضر تحقیقات روی این داروها انجام می‌شود که دارویی ساخته شود که روی چربی بافت بدن هم مؤثر باشد. اگر چنین دارویی ساخته شود جای تمامی رژیمهای تغذیه‌ای را خواهد گرفت.

ب) استفاده از وسایل و شیوه‌های مخصوص:

عبارتند از: سونا، ترموتراپی (استفاده از گرمای موضعی) ماساژ درمانی، کمربند لاغری، طب سوزنی، کرمها، پمادها، ژلها، گوشواره لاغری که همگی اینها از نظر علم پزشکی و تغذیه مورد قبول نمی‌باشند و همگی کم و بیش باعث ایجاد عوارض می‌شوند. ضمناً بیشتر این راهها بجای کاهش وزن یا لاغری فقط باعث کاهش سایز می‌شوند.
ج) درمانهای جراحی:

در موارد چاقی‌های بسیار شدید انجام می‌شود. شامل برداشتن قسمت‌هایی از روده یا معده، بالون‌گذاری داخل معده برای کاهش حجم آن و برداشتن چربی زیر پوست شکم با ساکشن یا لیزر که همگی اینها به دلیل عوارض شدیدی که دارند زیاد مورد توجه نیستند.
د) رژیم درمانی:
ـ آب درمانی: یکی از روشهای قدیمی است و بعد از پایان دوره به دلیل محرومیت شدید غذایی اختلالات گوارشی را بهمراه دارد. علاوه بر عوارض شدید جسمانی فقط برای مدت کوتاهی می‌تواند قابل تحمل باشد.
ـ کاهش وزن از طریق ورزش:

ورزش یکی از روشهای بسیار مناسب برای برخورداری از جسم سالم و وزن ایده ‌آل است. کاهش وزن فقط از طریق ورزش مشکل و دشوار است چرا که مثلاً برای کاهش یک کیلوگرم وزن باید 20 ساعت پیاده‌روی کرد.
ـ کاهش وزن از طریق رژیم غذایی:

حذف یک وعده غذایی مثل صبحانه یا شام از جمله این روشهاست که با حذف صبحانه فرد دچار افت قند خون طی روز و کاهش کارآیی روزانه و پرخاشگری شده و درضمن در وعده‌های بعدی با پرخوری جبران می‌شود. ضمن اینکه سوء‌ تغذیه نیز از عوارض آن است. بهترین شیوه در این مورد، رژیم غذایی بر مبنای علمی آن است که در آن تمام مواد مورد نیاز بدن در رژیم غذایی تأمین میشود.
ـ کاهش وزن از طریق رژیم غذایی همراه با ورزش:

این روش بهترین و اصولی‌ترین روش برای کاهش وزن و داشتن وزن ایده‌آل است. در این روش از یک رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده همراه با ورزش متعادل (مانند پیاده‌روی) استفاده می‌شود. این روش سلامت جسم و روح را به ارمغان می‌آورد و عوارضی مانند ریزش مو و چروکیدگی پوست و … را درپی نخواهد داشت. در طی رژیم باید عادات غذایی گذشته را ترک کنید و به عادات غذایی جدید انس بگیرید که این مهمترین اصل در درمان چاقی است.
 

با توجه به موارد فوق بهترین و سالمترین راه حل ارائه‌شده در مورد درمان چاقی این موارد می‌باشد:
الف) رژیم غذایی صحیح ب) ورزش مناسب و کافی ج) تغییر رفتار و اصلاح عادات بد غذایی

شیر و لبنیات، حبوبات و غلات، میوه و سبزیجات، گوشت

ـ رژیم غذایی باید:
ـ تأمین کننده انرژی مورد نیاز روزانه باشد.
ـ تأمین کننده ریزمغزیها باشد(موادی که به مقدار بسیار کم باید در غذا وجود داشته باشد)
ـ بر اساس فرهنگ غذایی ایرانی باشد.
ـ تنوع لازم را داشته باشد.
ـ در یک رژیم غذایی اصولی کاهش وزن تدریجی است. بطوریکه حداکثر یک کیلوگرم در هفته مجاز به کاهش وزن می‌باشیم. به همین دلیل باید حوصله داشته و با دقت برنامه خود را اجرا کنید. ضمناً اگر قبل از رژیم عکسی از خود داشته باشید بهتر خواهد بود. توجه داشته باشید با کاهش وزن (درحقیقت رسیدن به وزن ایده‌آل) جوانتر هم به نظر خواهید رسید.(قابل توجه خانمها) 

آیا میدانید چگونه وزن کم کنید؟

چاقی مسئله ای است که در سرتاسر جهان میلیونها انسان را رنج می دهد . همه ساله مقادیر زیادی پول صرف مبارزه با چاقی می شود و برای لاغر شدن تاکنون صدها روش و متد پیشنهاد شده است . مشکل مهم این است که چاق ها هم زمان با فکر لاغر شدن حاضر نیستند از لذت خوردن دست بکشند . حقیقت این است که متاسفانه  هنوز یک فرمول کاملا عملی ابداع نشده که انسان بتواند با استفاده از آن بطور قطع وزن خود را از دست بدهد یا چیزی بخورد که باعث کاهش وزن شود ؛ ولی غذاهایی وجود دارد که در آنها عواملی است که ما را در لاغر شدن ؛ تناسب اندام و حفظ سلامتی یاری می دهند .

خطر لاغر شدن سریع!

بعضی اوقات متاسفانه افراد اصرار دارند که با هر وسیله ای که شده در مدت کوتاهی مقدار زیادی از وزنشان را کم کنند . متاسفانه این روشها با خطرات بسیار زیادی و حتی احتمال مرگ همراه است . لاغر شدن باید تدریجی ؛ آرام ؛ کند ولی مداوم باشد  . لاغر شدن سریع کلیه اعمال حیاتی بدن را مختل نموده ؛ تعادل بدن را بر هم می زند و ممکن است عوارضی پیش آورد که در سراسر عمر همراه انسان باشد . از مهمترین این عوارض پیدایش افسردگی روانی است . شخصی که سریع وزن کم کرده است از هیچ چیز لذت نمی برد و نسبت به اتفاقات محیط اطرافش بی تفاوت می شود . عارضه دیگر سریع لاغر کردن ؛ چین و چروک خوردن پوست است زیرا به پوست فرصتی داده نمی شود که بتدریج منقبض شود و پوست آویزان ؛ شل و بد منظره می گردد .

چگونه وزن از دست می دهید؟

معمولا افراد از لحاظ از دست دادن وزن به سه گروه تقسیم می شوند

-گروهی که سریع وزن از دست می دهند .

-گروهی که بطور متوسط و بدون رنج زیاد وزن از دست می دهند .

-آنهایی که کند وزن کم می کنند .

 -گروهی که سریع وزن از دست می دهند:گروه اول با کوچکترین تغییری در روال زندگی یا مصرف مواد غذایی چاق و لاغر می شوند .

-گروهی که بطور متوسط و بدون رنج زیاد وزن از دست می دهند:گروه دوم معمولا قادر به کنترل وزن خود بوده و بیشتر از 15 کیلو اضافه وزن ندارند .

-آنهایی که کند وزن کم می کنند : گروه سوم برای لاغر کردن خود باید خیلی تلاش کنند . البته معمولا افراد این گروه رژیم را کاملا رعایت نمی کنند ؛ بین غذاها چیزی نمی خورند و کارهای بدنیشان بسیار کم است .

پس قبل از پیروی از هر نوع رژیم ؛ با تجربه ای که از وضعیت بدنتان بدست آورده اید باید تعیین کنید که جزو کدام دسته می باشید و در این مورد از پزشک معالج یا مشاور تغذیه خود راهنماییهای لازم را درخواست کنید .

چاقی فقط در اثر زیاد خوردن عارض نمی شود راههای دیگری نیز وجود دارد که آنها هم منجر به چاقی می شوند که اکثرا ناشی از یک بیماری در بدن است .

چاقی در اثر افزایش سن

با افزایش سن سوخت و ساز بدن کاهش می یابد و در نتیجه به غذای کمتری نیاز خواهد داشت . غذا خوردن به روال همیشگی منجر به چاقی خواهد شد .

 چاقی در اثر کمکاری غده تیروئید

هورمن مترشحه از این غده ضمن انجام کارهای مختلف در سوخت و ساز بدن نیز نقش مهمی دارد . اگر کسی به بیماری گواتر سمی ( بزرگ شدن غده تیروئید ) دچار شود بتدریج لاغر شده و بر عکس اگر غده کم کار باشد ؛ کاهش هورمون منجر به اختلال در کار سوخت مواد بدن به تدریج چاقتر می شود .

 بیماری قند

این بیماری مزمن معمولا با چاقی همراه است . البته در برخی موارد معتقدند که چاقی زیاد منجر به ابتلا به این بیماری می شود .

چاقی در اثر بدی کار غدد داخلی

اکثر اعمال بدن تحت کنترل یک سیستم هورمونی است که توسط قسمتی از مغر بنام هیپوتالاموس و غده هیپوفیز کنترل می شوند . اگر به هر علتی عمل این اندامها مختل شود ؛ مرضی بنام کوشینگ طاهر می شودکه منجر به چاقی بیش از حد می شود .

 بد کار کردن کلیه ها و قلب

کلیه ها وظیفه دفع آب را دارند و هر دقیقه در حدود یک سانتیمتر مکعب ادرار از کلیه ترشح می شود که همراه خود سموم بدن را دفع می کند . اگر کار کلیه به هر ترتیب بهم بخورد آب در نسوج باقی می ماند ؛ بدن ورم می کند و وزن زیاد می شود . همینطور وقتی قلب خوب کار نکند و عمل پمپاژ خود را درست انجام ندهد آب در بدن جمع می شود و باعث چاقی می گردد .

 چاقی در زنان یائسه و مردان مسن

در خانمها بدنبال کاهش ترشح هورمونهای زنانگی بتدریج وزن افزایش می یابد . در نتیجه این افراد باید متوجه این خطر بوده و در خوردن مواد غذایی امساک کنند(کم بخورند) .

چگونه با چاقی برخورد کنیم؟

اولا تعیین میزان و درجه چاقی براساس جداول و ضرایبی صورت می گیرد که برای همین منظور با توجه به حد نرمال و استاندارد هر جامعه ای که تعیین شده است رفتار کرد . اگر می دانید که اضافه وزن دارید در درجه اول باید بدنبال علت آن باشید . آیا بیماری خاصی از انواعی که در بالا ذکر شد دلیل آن است ؟

آیا تغییری در برنامه غذایی خود داده اید ؟

آیا روشهای تهیه و طبخ غذایی شما بهداشتی است ؟

آیا زمینه ارثی برای چاق شدن دارید ؟

آیا به اندازه کافی فعالیت می کنید ؟

معمولا اضافه وزن تا یک پنجم وزن طبیعی را می توان به آسانی با افزایش میزان فعالیت و نظارتی صحیح بر مقدار غذایی دریافتی روزانه متعادل نمود . در موارد دیگر کمک آزمایشات کلینیکی ؛ چاقی علت یابی شده و به طبع درمان وزن نیز کنترل می شود .

محققین هفت سازمان بزرگ بهداشتی دنیا معتقدند که شما می توانید بیماریهایی مانند مرض قند ؛ سرطان ؛ بیماریهای قلبی ؛ عروقی ؛ بیماریهای خونی  و بیماریهای ریوی را به شرط رعایت نکات زیر کنترل کرده و از شر آنها در امان بمانید :

 غذایی که می خورید از همه مواد غذایی بوده و متنوع باشد .

 از چربیها بخصوص چربیهای اشباع شده ( جامد ) پرهیز کنید .(مثلا روغنهای جامد را کنار بگذارید و با آنها غذایی غیر سرخ کردنی تهیه نکنید)

از مصرف نمک اضافه به همراه غذا دوری کنید .(برای تهیه برنج قرار را بر اضافه کردن نمک زیاد نگذارید چون نمک و نشاسته با هم مثل بمب چاقی عمل میکنند)

 مصرف الکل را قطع کنید زیرا که به شما آسیب های جبران ناپذیری وارد می نماید .

 روزانه بین 6-8 لیوان آب بنوشید .

 در برنامه غذایی خود بیشتر از انواع منابع پروتئینی گیاهی استفاده کنید .

 مصرف میوه ها و سبزیجات را کم کم بالا ببرید و سعی کنید این مواد را بیشتر بصورت خام میل کنید.(در شستشور کامل آنها توجه کنید ولی آنقدر هم ریکا در شستشوی سبزیها استفاده نکنید که طعم ریکا از سبزی بیشتر باشه!)

 برای دوری از چاقی از مشکلات فکری بپرهیزید .(فعالیت بیش از حد فکری بدون تحرک بدنی و ورزش باعث چاقی مفرط میشه)

 در شبانه روز حداقل 6 ساعت خواب آرام و راحت داشته باشید .